Ở World Cup 2026,châu Âu có 16 suất trong tổng số 54 đội tham dự vòng loại (Nga bị cấm),tương đương 29,6%. Trong khi đó,Nam Mỹ - khu vực có 10 đội tuyển - được trao sáu suất trực tiếp kèm một suất play-off,đồng nghĩa 60 đến 70% có thể góp mặt ở Bắc - Trung Mỹ hè năm sau.

Thổ Nhĩ Kỳ (trắng) hòa Tây Ban Nha 2-2 ở lượt cuối và cán đích nhì bảng E vòng loại World Cup 2026 khu vực châu Âu. Ảnh: Reuters

Chênh lệch này trở nên rõ rệt hơn,khi xét toàn bộ hệ thống phân bổ suất tham dự vòng chung kết World Cup 2026. Nam Mỹ,châu Âu và châu Á cùng chiếm tối đa 19,5%,trong khi châu Phi là 18,86%,CONCACAF 18,75%... Điều này dẫn đến cảm giác bất công khi tỷ lệ đội tuyển vượt qua vòng loại ở các khu vực là khác nhau.

Tuần trước,HLV tuyển Italy Genaro Gattuso đã công khai chỉ trích cơ chế hiện tại,cho rằng Nam Mỹ được hưởng lợi quá lớn. Ông nói: "Năm 1990 chỉ có hai đội châu Phi dự World Cup,rồi ba đội năm 1994. Giờ là chín đội. Tôi không phàn nàn,nhưng điều đó tạo khó khăn,và ai cũng hiểu điều đó. Ở Nam Mỹ,sáu đội trong 10 đội vào thẳng,đội thứ bảy đi play-off với đại diện châu Đại Dương. Điều đó khiến người ta tiếc nuối và buồn. Hệ thống ở châu Âu cần thay đổi".

HLV Vincenzo Montella của tuyển Thổ Nhĩ Kỳ đồng quan điểm. Ở lượt cuối bảng E khu vực châu Âu,đội bóng của ông hòa 2-2 trên sân Tây Ban Nha. Chung cuộc,họ đứng thứ hai và phải đá play-off tranh vé vớt,còn Tây Ban Nha giành vé trực tiếp.

Theo Montella,Thổ Nhĩ Kỳ đối mặt thử thách quá lớn nếu muốn có vé trực tiếp,là phải đứng trên Tây Ban Nha - đội tuyển mạnh nhất thế giới hiện nay. "Ở Nam Mỹ,họ có thể mắc sai lầm vì ít đội cạnh tranh mà có nhiều suất. Ở châu Âu,chỉ một bước hụt là rơi xuống play-off hoặc bị loại",HLV 51 tuổi bày tỏ.

HLV Vincenzo Montella của tuyển Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: EFE

Theo Montella,vòng loại khu vực châu Âu nên áp dụng mô hình hiện tại của Champions League - dạng giải đấu theo thể thức "League". Ông thừa nhận mô hình một bảng gồm 54 đội là bất khả thi,nhưng gợi ý phương án gồm sáu bảng,mỗi bảng chín đội,lấy hai đội đầu bảng vào thẳng World Cup và bốn suất còn lại qua play-off.

Thời gian qua,ngay cả những "ông lớn" cũng có nguy cơ lâm nguy ở vòng loại khu vực châu Âu,như Italy nguy cơ ba lần liên tiếp bị loại,hay Bồ Đào Nha từng phải đá play-off ba lần từ năm 2010.

World Cup 2026 đã xác định 42 trong tổng số 48 đội tuyển được góp mặt tại giải. Đây sẽ là kỳ giải có quy mô lớn nhất về số lượng,kéo dài nhất và lần đầu diễn ra ở ba quốc gia Mỹ - Canada và Mexico.

Hồng Duy tổng hợp