Thẩm phán Tanya Chutkan tại Washington ngày 18/2 bác bỏ yêu cầu từ nhóm tổng chưởng lý hơn 10 bang Dân chủ về ban hành lệnh cấm khẩn cấp đối với Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE),liên quan quyền truy cập vào hệ thống máy tính tại các cơ quan liên bang hoặc sa thải nhân viên chính phủ,trong khi vụ kiện đang được xét xử.

Chutkan viết rằng các bang "nêu thắc mắc chính đáng về thực trạng một cá nhân không được người dân bầu cử và một thực thể không được quốc hội thành lập cũng như không chịu sự giám sát của quốc hội lại đang nắm giữ quyền lực vô hạn". Tuy nhiên,bà cho rằng các bang chưa chứng minh được lý do để bà phải ra lệnh cấm ngay lập tức.

Đây là phán quyết có tính tạm thời,Chutkan có thể đưa ra phán quyết có lợi cho các bang sau này,nhưng nhấn mạnh rằng yêu cầu về lệnh cấm khẩn cấp là quá bao quát và mang tính suy đoán khi chưa chứng minh được thiệt hại.

Ông Elon Musk phát biểu tại nhà thi đấu Capital One Arena ở thủ đô Washington ngày 20/1. Ảnh: AFP

Elon Musk,người giàu nhất thế giới,được Tổng thống Donald Trump cho làm "nhân viên đặc biệt" của chính phủ và lãnh đạo DOGE thực hiện kế hoạch tinh giản và cải tổ bộ máy chính quyền liên bang.

Hơn 10 bang tuần trước đã đệ đơn kiện nhắm vào DOGE,được công bố bởi các tổng chưởng lý của New Mexico,Michigan và Arizona. Họ lập luận rằng DOGE đang đe dọa năng lực công quyền ở các bang,cản trở chính quyền bang triển khai các chương trình giáo dục và xã hội.

Đơn kiện yêu cầu cấm DOGE truy cập vào hệ thống thông tin tại các bộ Lao động,Giáo dục,Y tế,Năng lượng,Giao thông vận tải,Thương mại và Văn phòng Quản lý Nhân sự Liên bang.

Các bang cho rằng Musk đang nắm giữ quyền lực chỉ có thể được thực thi bởi một quan chức chính phủ,vốn phải được tổng thống đề cử và được Thượng viện xác nhận theo Điều khoản Bổ nhiệm trong Hiến pháp Mỹ. DOGE cũng chưa từng được quốc hội cấp phép hoạt động.

Đơn kiện cáo buộc nhóm của Musk đã truy cập trái phép dữ liệu tại các cơ quan liên bang và thực hiện "thanh trừng" đối với lực lượng lao động liên bang gồm 2,3 triệu nhân viên. Các bang yêu cầu thẩm phán Chutkan ngăn Musk và đội ngũ của DOGE sa thải hoặc đình chỉ công việc của nhân viên liên bang.

Nhà Trắng và đại diện của các tổng chưởng lý chưa đưa ra bình luận về quyết định của thẩm phán Chutkan. Bà được bổ nhiệm dưới thời tổng thống Obama.

DOGE đã cắt giảm hàng nghìn việc làm và đóng băng nhiều chương trình liên bang kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng vào tháng trước. Khoảng 20 vụ kiện đã được đệ trình lên nhiều tòa án liên bang để thách thức quyền lực của Musk và DOGE.

Thẩm phán Jeannette Vargas tại New York tuần qua đã gia hạn lệnh tạm thời ngăn DOGE truy cập vào hệ thống thanh toán của Bộ Tài chính,nơi xử lý hàng nghìn tỷ USD ngân sách.

Tuy nhiên,cũng trong tuần qua,Thẩm phán John Bates tại Washington đã từ chối yêu cầu của các công đoàn và tổ chức phi lợi nhuận vềngăn nhóm của Musk truy cập vào hồ sơ của Bộ Lao động,Bộ Y tế cũng như Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng.

Thẩm phán Anthony Trenga ở Virginia ngày 18/2 ra lệnh chặn trong 5 ngày quyết định sa thải 11 nhân viên Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA). Nhóm nhân viên này trước đó bị yêu cầu từ chức hoặc thông báo chấm dứt hợp đồng do từng tham gia vào các chương trình đa dạng,bình đẳng,hòa nhập và tiếp cận (DEIA) ở CIA.

Thanh Danh (Theo Reuters)