Phán quyết được TAND Cấp cao tại Hà Nội công bố hôm 30/10,sau hai ngày xét xử. Trong vụ án,ông Hùng,40 tuổi,cựu phó Bí thư Tỉnh đoàn Yên Bái,bị truy tố về tội Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên.

Ông Đinh Tiến Hùng (áo kẻ) tại phiên tòa phúc thẩm. Ảnh: Danh Lam

Ông Hùng bị cáo buộc trong vụ án vi phạm quy định về khai thác tài nguyên xảy ra tháng 10/2020-30/12/2020 tại huyện Yên Bình.

Theo cáo trạng,lợi dụng hợp đồng nổ mìn sửa chữa,nâng cấp đường lên mỏ chì - kèm Nũi Ngàng,thuộc xã Cảm Nhân,Công ty Tuyên Huy hợp tác cùng Lăng Đức Hân (Giám đốc Công ty TNHH thương mại Ngọc Tâm) tổ chức sử dụng trái phép hơn 2,7 tấn thuốc nổ,hơn 3.300 kíp nổ để khai thác trái phép hơn 1.000 tấn quặng chì - kẽm,giá trị hơn hai tỷ đồng.

Cựu phó Bí thư Tỉnh đoàn Yên Bái Đinh Tiến Hùng bị cáo buộc là người "khởi xướng,đặt vấn đề và đưa ra mức hưởng lợi nhuận".

Tại cuộc gặp ngày 18/10/2020 tại quán cà phê,ông Hùng bị cáo buộc đặt vấn đề trên với bị cáo Nguyễn Văn Hậu và Nguyễn Trọng Tuấn (Giám đốc và Phó giám đốc Công ty Tuyên Huy).

"Các ông có mỏ,tôi có quan hệ,bây giờ đang tiện việc làm đường thì cứ tiến hành khai thác quặng luôn. Tôi sẽ lo quan hệ,cơ chế",cáo trạng cho rằng đây là điều ông Hùng đã nói. Theo thỏa thuận,ông Hùng sẽ nhận 1/3 lợi nhuận.

Tại phiên sơ thẩm mở đầu tháng 11/2023,ông Hùng phủ nhận toàn bộ cáo buộc,khai chưa từng bàn bạc,trao đổi việc khai thác mỏ với ai; không hưởng lợi từ việc khai thác quặng... Hai bị cáo Hậu,Tuấn tại cơ quan điều tra và tại tòa nhiều lần thay đổi lời khai,nội dung khai báo về cuộc gặp với ông Hùng nhiều mâu thuẫn.

Tòa cho rằng việc buộc tội ông Hùng chỉ xét lời khai của các bị cáo khác. Hơn nữa,các lời khai này không chứng minh được cho nhau,không chứng minh được vai trò,vị trí và tính liên quan trực tiếp của ông Hùng. VKS cũng "không có tài liệu chứng cứ nào khác" để buộc tội,nên tuyên vô tội.

10 ngày sau,VKSND tỉnh ra kháng nghị,cho rằng tòa đã "bỏ lọt tội phạm giữ vai trò tổ chức",không khách quan và "sai lầm" khi tuyên cựu phó bí thư Hùng không phạm tội.

Trong phiên phúc thẩm tại TAND Cấp cao hôm 29 và 30/10,VKS tiếp tục bảo vệ quan điểm đã nêu trong kháng nghị.

Thứ nhất,về cuộc gặp thỏa thuận lợi nhuận tại quán cà phê giữa ông Hùng,Hậu và Tuấn hai trong ba người tham gia đã có lời khai trùng khớp. Tuấn và Hậu với 22 bản lời khai và tự khai cùng nội dung đối chất tại cơ quan điều tra đã đều khẳng định ông Hùng "chủ động đặt vấn đề" này.

Các ghi âm,tin nhắn giữa ba người này được trích xuất trong quá trình điều tra cũng thể hiện,họ có gặp nhau vào thời gian,địa điểm như cáo buộc.

VKS cho rằng: "Bản án sơ thẩm đã sai lầm" khi cho rằng bị cáo Hùng không phạm tội.

Đại diện VKSND cấp cao tranh luận tại phiên phúc thẩm. Ảnh: Danh Lam

Theo VKS,mỏ núi Ngàng đã hết hạn cấp phép khai thác từ năm 2009; trong 11 năm 2009-2020 tại đây không có bất cứ hoạt động khai thác khoáng sản nào,và chỉ đến cuộc gặp ngày 18/10/2020,khi ông Hùng hứa hẹn thì Hậu và Tuấn mới đồng ý hợp tác tiếp tục khai thác.

"Các bị cáo đều khai do biết rõ Đinh Tiến Hùng có 'quan hệ lớn',có thể lo 'cơ chế,quan hệ' nên mới 'tin tưởng và hoàn toàn yên tâm' khai thác",VKS lập luận.

Cơ quan công tố khẳng định quá trình điều tra đã trích xuất được tin nhắn thể hiện sự hứa hẹn và tin tưởng vào mối quan hệ của ông Hùng,kể cả đến khi vụ án được phát hiện. Việc ông Hùng không hưởng lợi,thực chất bởi vụ án bị phát hiện khi nhóm bị cáo chưa kịp bán quặng,song thỏa thuận ăn chia đã được định rõ trong cuộc gặp tại quán cà phê.

Thứ ba,VKS cho rằng,bản án sơ thẩm đã "bỏ qua hàng loạt tài liệu,chứng cứ" buộc tội. Lời khai của các bị cáo còn lại phù hợp với tài liệu dữ liệu điện tử được cơ quan điều tra thu thập theo quy định. Tất cả đều cho thấy ông Hùng "thường xuyên theo dõi,chỉ đạo quá trình khai thác".

Sau hai ngày xét hỏi,tranh luận, Tòa án cấp phúc thẩm đánh giá chứng cứ,hồ sơ và lời khai của các bị cáo "có nhiều mâu thuẫn,có nhiều vấn đề chưa được làm sáng tỏ,nhiều tình tiết cần được làm rõ" nên tuyên hủy bản án sơ thẩm đối với bị cáo Hùng.

TAND Cấp cao tại Hà Nội do đó chấp nhận quyết định kháng nghị của VKSND tỉnh Yên Bái,chấp nhận kháng cáo của các bị cáo,hủy toàn bộ bản án sơ thẩm,giao hồ sơ cho VKSND tỉnh Yên Bái để điều tra lại.

Các nội dung cần được làm rõ gồm: Bị cáo Hùng có phải người khởi xướng,giúp sức cho các bị cáo hay không; nếu có việc can thiệp thì can thiệp thế nào; làm rõ sự mâu thuẫn giữa lại khai của bị cáo Hân - Giám đốc Công ty Ngọc Tâm và các chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án.

HĐXX cũng yêu cầu làm rõ lý do ông Hùng liên quan thế nào trong việc thanh toán tiền điện như cáo buộc,có việc bị cáo này gọi điện thoại hỏi về quặng,có việc Hùng dùng tài khoản Zalo hay không...

Ngoài ra,quá trình vận chuyển và sử dụng trái phép vật liệu nổ cũng cần làm rõ,ngoài các bị cáo đã bị truy tố,cần xem xét xem có người nào liên quan đến không; tránh bỏ lọt tội phạm,bỏ lọt hành vi phạm tội nhưng cũng tránh xét xử oan người vô tội.

Thanh Lam